Czym jest uzależnienie? Jak wygląda proces terapii uzależnienia?

Uzależnienie nie jest chorobą jednostki, a całego systemu rodzinnego, polega na zaburzonym rozumieniu rzeczywistości oraz własnej osoby, poprzez używanie tzw. mechanizmów uzależnienia, dlatego też pracuje z osobami uzależnionymi w koncepcji behawioralno-poznawczej z elementami terapii systemowej. W rodzinie dotkniętej chorobą uzależnienia diagnozuje zwykle szereg innych zaburzeń współistniejących, takich jak: współuzależnienie w przypadku rodziców i partnerów osób uzależnionych oraz syndrom DDA w przypadku dzieci wychowujących się w rodzinach dotkniętych problemem uzależnienia.

Uzależnienie jest chorobą psychiczną, dotyka sfery poznawczej, picie alkoholu, zażywanie narkotyków, leków, granie w gry hazardowe, nadmierne korzystanie z urządzeń elektronicznych itd. to jedynie objawy choroby. Zaprzestanie picia, brania czy grania nie rozwiązuje problemu. Celem ich terapii jest, więc zachowanie abstynencji i wypracowanie mechanizmów, które pozwolą nałogowcowi czerpać satysfakcje z życia z dala od substancji.

Choć uzależnienia są odwiecznymi problemami towarzyszącymi ludziom od pokoleń, a poziom świadomości na ten temat nieustannie się podnosi, wciąż powszechne są stereotypy zniekształcające wyobrażenie o terapii uzależnień. Wiele osób uważa, że osobom uzależnionym aplikowane są „cudowne” leki, które bez wysiłku opanowują ich głód substancji. Niektórzy ludzie są przekonani, iż uzależnienie jest wyborem, a wyjście z niego zależy wyłącznie od woli chorego. Jeszcze inni twierdzą, że wystarczy odizolować nałogowca od alkoholu czy narkotyków lub porządnie „nastraszyć” konsekwencjami jego zachowania, by raz na zawsze zapomniał o swoim problemie i nauczył się żyć normalnie.

Wszystkie tego typu twierdzenia wynikają z niewiedzy i niezrozumienia mechanizmów nałogu. To właśnie one sprawiają, że alkoholik czy narkoman przez bardzo długi czas nie zdaje sobie sprawy z utraty kontroli nad swoim życiem, a nawet, kiedy zostanie o niej uświadomiony i zechce przerwać błędne koło – nie potrafi tego zrobić.

Wsparcie w procesie uzależniania jest nieodzownym elementem zdrowienia. Leczenie systemowe osoby uzależnionej wraz z jego najbliższą rodziną, ma największą skuteczność. Aby to zrozumieć, należy przyswoić prawdę- w leczeniu uzależnienia nie chodzi o zaprzestanie przyjmowania substancji. Owszem, osoba chora po przejściu terapii przestanie zażywać narkotyki, ale będzie to efekt uboczny jej pracy nad sobą, nad swoimi problemami, nad akceptacją, zrozumieniem, wybaczeniem, pojednaniem. Nie zadzieje się to, a pisząc ściślej- nie zadzieje się w wystarczającym stopniu, bez podjęcia pracy nad całym systemem, z którego osoba uzależniona wyszła. Następna bolesna prawda: „Uzależnienie dziecka jest efektem choroby rodziny”, nie przyczyną.

Dzieci w rodzinach dotkniętych problemem uzależnienia

Nadużywanie alkoholu może prowadzić do powstania w psychice dziecka wielu bolesnych zranień. Są one zazwyczaj mniej widocznymi ofiarami tej choroby. Dzieci osób uzależnionych żyją w olbrzymim stresie, z którym zazwyczaj nie potrafią sobie poradzić same. W domu rodzinnym najczęściej brakuje im bezpieczeństwa i wsparcia. Często doświadczają przemocy psychicznej i fizycznej. Dzieci te dorastają, nie mając pewności, co w życiu jest dobre a co złe, jak radzić sobie z problemami.

Współuzależnienie, czyli co dzieje się z rodziną osoby uzależnionej od alkoholu?

Rodzina stara się przystosować do różnych sytuacji tworzonych przez osobę uzależnioną. Żona, mąż, bliscy osoby uzależnionej najczęściej podejmują próby powstrzymywania jej od przyjmowania substancji. Gdy osoba uzależniona traci kontrolę, inne osoby z rodziny starają się być bardziej odpowiedzialne. Zastanawiają się, co mogą zrobić, żeby nie pił czy nie brał narkotyków, jak się zachować gdy przyjdzie pijany lub pod wpływem środków psychoaktywnych itd. Ich życie zaczyna koncentrować się wokół osoby uzależnionej.

Na początku rodzina alkoholika lub narkomana nie zdaje sobie sprawy z tego co się dzieje. Nie jest łatwo stanąć twarzą w twarz z rozwijającą się chorobą. Współmałżonków, rodziców, dorastające dzieci i innych najbliższych alkoholikowi nazywa się osobami współuzależnionymi ze względu na sposób, w jaki dana osoba reaguje na destrukcyjne postępowanie uzależnionego.

Zakończenie

Podjęcie procesu terapii uzależnień, terapii dla osób współuzależnionych oraz terapii dla osób dotkniętych problemem DDA jest procesem długotrwałym i trudnym, ale jest to jedyna droga do rozpoczęcia nowego, szczęśliwego i w pełni wolnego życia jako nowa, lepsza osoba.

—

Z wyrazami szacunku,
Czarnecki Konrad Mateusz